Ulcinj – 2000 lat historii

Według historycznych informacji Ulcinj jest jednym z najstarszych miast na wybrzeżu Adriatyku. Podejrzewa się, że miejscowość ma co najmniej dwa tysiące lat. Na tych terenach od wieków spotykały się kultury Zachodu i Orientu, co w Ulcinju jest widoczne na każdym kroku.

Krótka historia miasta

Najstarsze ślady osady pochodzą nawet z V wieku p.n.e., dlatego uważa się, że Ulcinj został założony przez Ilirów – naród posiadający indoeuropejskie korzenie. W czasach wolnego państwa iliryjskiego miasto przechodziło swój „złoty wiek”. Pierwszą, odnotowaną nazwą Ulcinja było Colchinijum. Nazwa pochodziła od starego greckiego plemienia – Colchidiani.

Ulcinjem do 163 roku p.n.e. władało iliryjskie plemię Olciniatas, które później zostało podbite przez Rzymian. Od tego momentu nazwa miejscowości zmienia się na Olcinijum. W czasach Cesarstwa Ulcinj otrzymał prawa miejskie, a nawet specjalne przywileje, dzięki czemu stał się stolicą, czyli tzw. Municipium. Po podziale Imperium Rzymskiego tereny dzisiejszej Czarnogóry oraz samo miasto przeszły pod władzę Wschodniego Cesarstwa, a mieszkańcy przyjęli chrześcijaństwo.

Pod władzą serbską

Ze względu na swoje specyficzne położenie geograficzne (w dużej zatoce) oraz dzięki sprzyjającemu klimatowi Ulcinj wielokrotnie stawał się celem walk różnych mocarstw. To najbardziej na południe wysunięte miasto Czarnogóry wielokrotnie było niszczone i ponownie fortyfikowane przez cesarzy bizantyjskich, Nemanjićów, Wenecjan oraz Turków.

W roku 1183 Ulcinj przeszedł pod serbskie panowanie. Został wtedy jednym z najsilniejszych i najlepiej prosperujących portów na wybrzeżu. W tym okresie na terenie miasta we względnej zgodzie żyli Słowianie, Albańczycy oraz obywatele Bizancjum. Pod koniec XIII wieku na Ulcinj napadli Mongołowie, ale nie udało im się przedostać za mury Starówki. Po upadku Królestwa Serbskiego, w 1405 roku władzę przejęli Wenecjanie, aby w 1571 roku oddać ją Turkom. Porównując z historią innych nadmorskich miast Czarnogóry, Ulcinj i tak późno dostał się pod otomańskie panowanie, bo o prawie 90 lat później niż np. Herceg Novi (1482).

Czasy tureckie

W czasach tureckich miasto zachowało swoją fortyfikację, jednakże otrzymało typowy orientalny wygląd. W niedługim czasie powstały w Ulcinju łaźnie, meczety oraz inne typowe dla islamu budowle. Mimo tych zmian miasto ciągle było ważnym ośrodkiem portowym, z którego wypływały statki w kierunku Lewantu oraz zachodniej części Morza Śródziemnego. Po wypędzeniu Turków z tych terenów, w czasach niepodległej Czarnogóry (1878-1918), w Ulcinju było „zarejestrowanych” aż 107 żaglowców.

Ostoja piratów

Warto również wspomnieć, że miasto było słynną ostoją piratów. Po Wojnie Kandiskiej (1669) ponad 400 piratów z terenów dzisiejszej Tunezji oraz Algierii wybrało Ulcinj jako swoje „gniazdo”. Taką niechlubną tradycją miasto cieszyło się aż do końca XVIII wieku.

Z Ulcinjem związanych jest wiele legend. Nie są to jednak legendy, które odwołują się do czasów założenia miasta. Różnego rodzaju opowieści powstały, właśnie wtedy, kiedy Ulcinj stał się stolicą piratów na terenie Adriatyku. Oczywiście nie zajmowali się oni tylko i wyłącznie rabowaniem statków, ale również handlem niewolnikami. Jedną z najbardziej „znanych” osób, która w takim charakterze przebywała w Ulcinju był słynny hiszpański pisarz Cervantes! Mawia się, że jako więzień został sprzedany na terenie Afryki, a później dziwnym trafem dostał się do Czarnogóry.

Wielu mieszkańców miasta przywołuje jako ciekawostkę turystyczną czasy, kiedy w roku 1878 w Ulcinju żyło ponad 100 czarnoskórych niewolników, którzy zostali sprzedani przez piratów i w ostateczności osiedlili się tutaj na stałe. Natomiast najbardziej znanym piratem, o którym krąży tysiące legend i każdy mieszkaniec Ulcinja „coś” o nim wie, był Lika Ceni. W czasie wolnym podpytajcie się o niego miejscowych…

XIX wiek i II Wojna Światowa

Po prawie 300 latach, decyzją Kongresu Berlińskiego z 1878 roku, Ulcinj znalazł się w nowym państwie Czarnogóry. Mimo tego, że pierwszy król Nikola Petrović Njegosz w czasach swojego panowania przesiedlił tutaj dużą część chrześcijańskiej ludności, większość mieszkańców miasta stanowili muzułmanie.

Ulcinj w dużym stopniu ucierpiał podczas II wojny światowej – okupowany od 1941 roku przez Włochów, a później również przez Niemców, został wyzwolony przez wojska partyzanckie Josipa Broz Tito. W swojej powojennej historii Ulcinj raz jeszcze przeżył ciężkie chwile, kiedy w roku 1979 silne trzęsienie ziemi zniszczyło Starówkę. Ślady są widoczne jeszcze dziś.

Dziś Ulcinj jest jedynym dużym miastem na wybrzeżu Czarnogóry, w którym ciągle miesza się Zachód z Orientem, a w krajobrazie miasta co chwilę figurują minarety. Jest to miejscowość o wielokulturowej i wielowyznaniowej strukturze.