Kotor – z widokiem na fiord

W 168 r. p.n.e. na terenach dzisiejszego Kotoru została założona pierwsza osada, która nosiła nazwę Akurion. Podczas panowania Rzymian nazwa została zmieniona na Acruvium, natomiast kiedy osada przeszła pod władzę Bizancjum, przyjęła nazwę Dekaderon. W średniowieczu na te tereny wkroczyli Słowianie i zmienili nazwę na Catarum, Catera – dzisiejszy Kotor.

Mury Kotoru

Rozwój miasta nastąpił pod koniec XII wieku, kiedy wybrzeże Czarnogóry zdobyło królestwo serbskie, w którym panowała dynastia Nemanjiciów. Wówczas Kotor zyskał szeroką autonomię i stał się ośrodkiem handlowym, do którego przybywały liczne karawany. W 1389 roku po przegranej bitwie na Kosowym Polu państwo serbskie straciło wpływy nad terenami dzisiejszej Czarnogóry i Kotor pozostał bez ochrony. Na krótki okres czasu władzę przejęły rządy królów chorwacko-węgierskich, a później bośniackich. Na początku XV stulecia Kotor uniezależnił się, tworząc niepodległą republikę.

W 1420 r. ciągłe ataki ze strony Turków zmusiły władze miasta, aby zwróciły się do Wenecjan z prośbą o protektorat. Pod panowaniem “Najjaśniejszej Republiki” Kotor pozostał aż do 1797. Wenecjanie wybudowali łańcuch murów obronnych, który prowadził ze wzgórza aż do samego morza i okazał się nie do zdobycia nawet dla Turków. Długość murów wynosi 4,5 km, wysokość dochodzi do 20 m, a szerokość waha się od 2 a 15 m. To właśnie dzięki tym murom Kotor jest (obok Budvy) jedynym miastem na wybrzeżu Czarnogóry niezdobytym przez turecką armię.

Burzliwa historia miasta

Podczas panowania Wenecji w mieście rozwijała się również architektura wewnątrz murów, ale niestety w latach 1537, 1563, 1667 i 1729 miasto niszczyły silne trzęsienia ziemi. Po upadku Wenecji pojawili się Austriacy i uznali zatokę za idealny wojskowy port dla swojej floty. Nieco zamieszania wprowadziły wojny napoleońskie, podczas których miasto przechodziło z rąk do rąk. Miasto znalazło się pod panowaniem rosyjskim, francuskim i czarnogórskim, aby w ostateczności w 1814 roku ponownie Austriacy powrócili i pozostali na terenach Kotoru aż do końca I wojny światowej. 

W 1918 roku Kotor i cała Czarnogóra stała się częścią Jugosławii. Podczas II wojny światowej miasto okupowali najpierw Włosi, a później Niemcy. Wyzwolenie nastąpiło 21 listopada 1944 r. Kotor w swojej niedalekiej przeszłości jeszcze raz został zniszczony, tym razem w wyniku silnego trzęsienia ziemi (7,3 stopnia w skali Richtera). Uszkodzonych zostało około 600 zabytków i większość starej części miasta, która później została odbudowana. W tym samym roku UNESCO umieściło Kotor na liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego.

Stare Miasto w Kotorze

Na samą Starówkę można wejść przez trzy bramy. Zwiedzanie najlepiej zacząć przy głównym wejściu od strony portu. Mijając bramę wchodzi się na największy plac Starówki – Trg oružja lub Trg Oktobarske revolucije (Plac Broni), gdzie stoi wieża zegarowa z 1602 roku. Pod wieżą znajdziecie nietypowy pręgierz ze szczytem w kształcie piramidy – w okresie średniowiecza byli na nim wieszani przestępcy. 

Idąc dalej dochodzi się do Placu Braterstwa i Jedności (Trg bratstva i jedinstva), na którym dominuje romańsko-bizantyjska Cerkiew św. Łukasza z 1195 r. Nawę przykrywa kopułka, a wewnątrz znajduje się piękny ikonostas z końca XII w.

Najbardziej interesującym kościołem w Kotorze jest Katedra św. Trifuna – jedna z najstarszych romańskich świątyń nad Adriatykiem. Została zbudowana w 1116 roku. Fasadę od strony placu obejmują dwie czworoboczne wieże. Wnętrze to trójnawowa bazylika z ciekawie złączonymi kolumnami oddzielającymi nawy. Warto też zobaczyć katedralny skarbiec, który zawiera m.in. tryptyk Girolama de Santacroce, wczesnochrześcijański sarkofag, wiele złotych i srebrnych rekwizytów liturgicznych oraz krzyż, którym jeden z papieży błogosławił wojska Jana Sobieskiego przed rozpoczęciem bitwy.

O wyjątkowości Kotoru decyduje też jego położenie nad tzw. Boką Kotorską – zatoką nazywaną „czarnogórskim fiordem”. Miasteczko możecie zobaczyć podczas naszej wycieczki fakultatywnej Montenegro Tour.