Budva – kurort na półwyspie

Pierwsza historyczna osada na tych terenach istniała już w czasach antycznych. Historycy podejrzewają, że na początku była to wyspa, która później w naturalny sposób – lub przy pomocy człowieka – połączyła się ze stałym lądem, tworząc mały półwysep. Dziś w tym miejscu znajduje się najpopularniejszy kurort Czarnogóry – Budva.

Pod panowaniem Greków

Chociaż Grecy zakładali wiele miast na terenie basenu Morza Śródziemnego, w przypadku dzisiejszego wybrzeża czarnogórskiego mieli utrudnione zadanie – plemię Ilirów zamieszkujące te ziemie po prostu im na to nie pozwalało W takiej sytuacji Grekom udało się jedynie stworzyć pojedyncze „centra wymiany handlowej”, które nazywali emporia. Jednym z takich emporiów była właśnie dzisiejsza Budva. 

W okresie VI-V wieku p.n.e. Grecy założyli na półwyspie miasto noszące nazwę Butua. Późniejsze losy miasta na długi okres czasu zostaną związane z Imperium Rzymskim, które zaczęło kolonizować Bałkany. Miasto zmieniło nazwę na Butuanum i weszło w skład nowej prowincji – Dalmacji. Poza rdzennymi mieszkańcami Budvy, na te tereny zaczęło napływać wiele innych ludów. Byli to głównie Italikowie, ale również przybysze z Bliskiego Wschodu. Dzięki im zaczął się rozwijać handel i powstało dużo zakładów rzemieślniczych w obrębie dzisiejszej Starówki.

Między Wenecją, a Turcją

Kolejny okres w historii Budvy to czasy panowania Bizancjum, pod którego władzę na kilka wieków dostali się również Słowianie, przybywający z terenów dzisiejszej Polski. Po stworzeniu pierwszego niezależnego państwa, Budva weszła w skład księstwa Dukli. Od 1181 roku miasto rozwijało się jako port, dzięki przejściu pod wpływy Królestwa Serbskiego, na czele którego stał Stefan Nemanja. Wtedy Budva otrzymała status miasta według dokumentu cara Duszana, tzw. „zakonnika”.

Na przełomie XIV i XV wieku tereny nadmorskie dzisiejszej Czarnogóry stały się miejscem walk dwóch mocarstw, a mianowicie Wenecji i państwa Otomańskiego. Kiedy w ostateczności Królestwo Serbskie upadło w połowie XV wieku, duża część terenów przeszła we władanie tureckie. Wkrótce jednak Wenecjanom udało się „przechytrzyć” wrogów i zajęli wszystkie miasta na wybrzeżu od Ulcinja do Kotoru, w tym także Budvę.

Jak się okazało, Budvie udało się uniknąć tureckiej okupacji. Wielokrotnie dochodziło do ostrzeliwania miasta przez statki otomańskie, ale tak jak w przypadku Kotoru, Turcy nigdy go nie zdobyli. Głównymi zarządcami miasta byli tzw. “rektorzy”, wybierani spośród Wenecjan, którzy utrzymali się w Budvie aż do upadku Republiki w 1797 roku. Wtedy władzę przejęli Austriacy i to dzięki nim miasto zyskało Cytadelę, która miała chronić Budvę od strony morza, a którą możemy podziwiać do dnia dzisiejszego.

Budvańska Starówka

Stare miasto w Budvie zajmuje bardzo małą powierzchnię. Przechodząc przez jedną z bram, od razu można zauważyć typowy wenecki styl. Zobaczycie tu charakterystyczne malutkie, wąskie uliczki i domy z okiennicami wybudowane z białego kamienia wydobywanego z pobliskich gór. Najpiękniejsze budynki pochodzą z okresu średniowiecza i zostały zaprojektowane w większości przez architektów włoskiego pochodzenia.

Na terenie Starówki znajdują się 3 świątynie warte odwiedzenia. Najstarszą z nich jest Kościół św. Jana Chrzciciela, który został wybudowany w VII wieku i aż do czasu zniesienia biskupstwa budvańskiego (a nastąpiło to na początku XIX wieku) pełnił rolę katedry. Kolejna świątynia pochodząca z 840 roku to Bogorodicna crkva (Kościół Bogurodzicy), znany również pod włoską nazwą Santa Maria in Punta. Ostatnia ze świątyń – Kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy – została zbudowana dopiero w 1804 roku, w czasach Cesarstwa Austriackiego. Atrakcją turystyczną, która cieszy się dużym zainteresowaniem, jest spacer po dobrze zachowanych weneckich murach miejskich okalających Starówkę.

Ballerina

Pomiędzy plażą przy Starówce, a Plażą Mogren znajduje się charakterystyczne figurka tańczącej dziewczyny. To budvańska Ballerina – symbol kurortu i jedno z najchętniej fotografowanych miejsc w miasteczku. Zastygła w pełnej wdzięku pozie tancerka jest symbolem wiecznej miłości. Zgodnie z miejską legendą to dziewczyna zaręczona z marynarzem, który wypłynął na morze, by zarobić na ich wspólne życie.

Sveti Stefan

Niecałe 10 km na południowy-wschód od Budvy znajduje się najbardziej interesujące miejsce na czarnogórskim wybrzeżu. Błękitne morze obmywa skalistą wysepkę, na której stoją stłoczone kamienne domki. Właściwie jest to półwysep połączony z lądem piaszczystą mierzeją z kamienną podmurówką. Tę wyjątkową lokalizację na początku XV w. wybrał dla siebie ród Paštrović, którego członkowie wzbogacili się po zwycięskiej bitwie morskiej z Turkami w Boce Kotorskiej. Pierwsze dokumenty wymieniające osadę pochodzą z 1442 r. Początkowo na wysepce wzniesiono tylko dwanaście domów, po jednym dla każdej rodziny rodu Paštrović i otoczono je murami obronnymi.

Stopniowo domostw przybywało, aż powstałe miasteczko zajęło całą wysepkę. Paštroviciowie zamieszkiwali ją do lat 50. XX w. W 1960 r. urządzono tu ekskluzywny hotel, a domki Paštroviciów przerobiono na apartamenty, w których wypoczywali m.in. członkowie europejskich rodów królewskich czy gwiazdy, takie jak Sophia Loren, Kirk Douglas i Sylvester Stallone. Spacer po labiryncie wąskich uliczek, między małymi domkami, to prawdziwa przyjemność. Stoją tu również trzy cerkiewki: najstarsza św. Stefana z XV w. została wzniesiona na najwyższej skale wysepki. Druga świątynia pod tym samym wezwaniem pochodzi z 1894 r. Niewielki Kościółek Przeobrażenia z 1693 roku znajduje się niedaleko od wejścia na teren miasteczka.

Na chwilę obecną (z powodu prac restauratorskich) wysepka nie jest dostępna dla turystów.

A jeśli chcecie zobaczyć Budvę, zapraszamy Was na wycieczkę fakultatywną Montenegro Tour i oczywiście do naszego Apartamentu Luka 🙂